Opowieści o Balach - Sotkanie autorskie z Łukaszem Bajdą

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

 

zobacz zaproszenie

 

MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL HUCULSKI w Bieszczadach

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

 

program imprezy

 

V SPOTKANIA EKUMENICZNE w Myczkowcach

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

program imprezy

 

Zapomniane Bieszczaday – HULSKIE

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Jest wiele miejsc w Bieszczadach (tych historycznych) zupełnie „zapomnianych”. Do nich należy z pewnością dolina Sanu (Hulskie – Krywe – Tworylne). Dla wielu koneserów bieszczadzkich zabytków to miejsca kultowe. Jednak z roku na rok dotarcie do nich paradoksalnie jest coraz trudniejsze. W Hulskiem ruiny dawnej cerkwi i jej najbliższe otoczenie (cmentarz przycerkiewny) można opisać obecnie jednym wyrazem: „CHASZCZOWISKO”. Ocalały cudem fragment kamiennej dzwonnicy praktycznie się rozsypuje a po murach świątyni niewiele pozostało. Skandalem zakończył się dwa lata temu projekt wytyczenia ścieżki historycznej w tej części doliny Sanu zrealizowany przez Stowarzyszenie Społeczne "Dzieciom Bieszczadzkiej Szkoły w Zatwarnicy". Kilka dni po otwarciu trasy „nieznani” sprawcy całkowicie zniszczyli jej hulski odcinek. Ruiny cerkwi nadal więc czekają na swojego gospodarza. Konieczne są pilne działania polegające na kompleksowym i przede wszystkim cyklicznym odkrzaczaniu ruin oraz zabezpieczeniu ich przed dalszą degradacją. Bez takiej inicjatywy zabytek w Hulskiem już wkrótce spotka zagłada.

 

 

 

 

zabytki w Hulskiem

Czytanie Europy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Począwszy od kwietnia 2011 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku stała się miejscem, w którym „czytano Europę”, głównym bowiem założeniem realizowanego przez MBP projektu pod nazwą „Czytanie Europy” była popularyzacja ciekawych zakątków naszego kontynentu poprzez sztukę. Zainteresowani literaturą podróżniczą i reportażem mogli spotkać się ze znakomitymi gośćmi – pisarzami, podróżnikami, reporterami, a także z wydawcami, fotografikami i malarzami. W ramach tego projektu we wrześniu gościem biblioteki był Andrzej Szczerbicki, redaktor naczelny wydawanego przez nasz Oddział rocznika „Bieszczad”. W swojej prezentacji przybliżył historię Oddziału jako wydawcy periodyku, sylwetki członków redakcji, współpracowników i miłośników rocznika. Spotkanie obywało się w scenerii wystawy fotograficznej prezentującej dziedzictwo kulturowe pogranicza polsko ukraińskiego w Bieszczadach autorstwa prowadzącego wykład.

Więcej o projekcie „Czytanie Europy” na http://www.biblioteka.sanok.pl/www/index.html

 

 

 

 

 

Czytanie Europy w Sanoku

 

Remont kapliczki w Brelikowie

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Informacje o możliwości rozebrania starej, wymagającej remontu kapliczki w Brelikowie zaniepokoiły członków naszego Oddziału. Pomysł części mieszkańców wsi o rozbiórce starej i budowie nowej kapliczki, a także wycięciu okazałych dębów rosnących w jej otoczeniu był nie do przyjęcia. Postanowiliśmy pomóc w remoncie i właściwym zabezpieczeniu tego zabytku. W pierwszej kolejności należało mocno zawilgocony obiekt odkopać, osuszyć i odwodnić. Po rozpoczęciu prac okazało się, że należy wzmocnić kamienno-ceglane mury i uzupełnić tynki. Naprawy i malowania wymagał też dach. Z inicjatywy mieszkańców dokonano wymiany stolarki – wstawiono nowe drzwi, okienka, wykonano obróbki ślepych okien, wymieniono podbitkę wokół okapu dachu. Uprzątnięto i zniwelowano teren wokół kapliczki. Nowy, utrzymany w ludowej konwencji wystrój wykonał młody mieszkaniec Brelikowa, uczeń ustrzyckiego liceum Mateusz Nowak. To właśnie on pierwszy zaniepokoił się losem zabytku i skontaktował z członkami Bieszcza- dzkiego Oddziału TOnZ. Remont trwał od czerwca do sierpnia br. Pod koniec sierpnia ks. proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Wańkowej ponownie poświęcił kapliczkę. Z uwagi na to, że kapliczka jest żywym miejscem kultu i w maju oprawiane są w niej nabożeństwa majowe do stromych schodów dostawiono barierkę ułatwiającą dostęp do kapliczki, szczególnie osobom starszym. Obszerniejszy materiał o historii kapliczki ukaże się w „Bieszczadzie” nr 17.

 

 

 

 

kapliczka w Brelikowie przed i po renowacji

 

Prace w zagórskim Karmelu

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W ruinach zagórskiego klasztoru Karmelitów Bosych trwają prace renowacyjne bramy głównej i otaczających ją fragmentów muru. Według  informacji z portalu isanok.pl (20.07.2011) Urząd Gminy i Miasta Zagórz miał przeznaczyć na ten cel 125 tys. złotych (50 tys. środków własnych, 45 tys. od Konserwatora Zabytków i 30 tys. od Zarządu Województwa Podkarpackiego). 5 tys. złotych z powyższej kwoty przeznaczono na badania archeologiczne polegające na odkopaniu i zabezpieczeniu pozostałości murów pomieszczeń gospodarczych klasztoru. Można już obserwować pierwsze efekty prac w zagórskim Karmelu.

 

 

 

 

 

remont w Zagórzu

 

Balowie - Nowa książka o Bieszczadach

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Na początku września ukazała się na półkach księgarskich ciekawa pozycja dotycząca rodu Balów. W polskiej historiografii, jak zauważa autor we wstępie, szczególnie słabo zbadane są dzieje rodzin szlacheckich, których znaczenie nie wykraczało poza granice rodzimych ziem. Taką rodziną byli Balowie herbu Gozdawa – jeden z najznamienitszych rodów ziemi sanockiej. Mimo, że nie przebili się do warstw magnaterii Rzeczpospolitej odcisnęli swoje piętno na doświadczonej historią ziemi bieszczadzkiej. W dziejach rodziny (o korzeniach węgierskich) mało jest przykładów „warcholstwa i życia ponad stan”, a raczej, zakładanie wsi, fundowanie świątyń, budowanie zamków, kształcenie dzieci, godne piastowanie urzędów. Ich działalność na tym polu podniosła ekonomicznie ziemię sanocką. Ten wątek dobrze wychwycił autor opracowania Łukasz Bajda. Chociaż Balowie mieli nieco kontrowersyjny okres kalwiński w swoich dziejach o czym zresztą autor często wspomina. Bardzo ciekawy jest jeden z rozdziałów poświęcony inspiracją dziejów rodziny w literaturze pięknej. Dzisiaj nieco zapomniane powieści W. Pola, Z. Kaczkowskiego, J.I. Kraszewskiego należały do niedawna do kanonów literatury polskiej. W opracowaniu sporo ciekawych zdjęć i reprodukcji dawnych dokumentów a także tablice genealogiczne rodu. Jedynym może mankamentem jest brak dobrych map tak archiwalnych jak i współczesnych. Książka graficznie jest staranie wydana a twarda obwoluta i okładka przyciąga oko na księgarskich półkach.

Łukasz Bajda, Balowie. Z bieszczadzkich lasów na salony Krakowa i Lwowa, Rzeszów 2011, wyd. LIBRA.

 

 

 

 

 

zobacz okładkę

Zadaszenie nad płytą z Chmiela

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Płyta nagrobna Fieronii z Dubrawskich Orlickiej jest już chroniona stylizowanym dachem, który nawiązuje kształtem do kopuły dawnej dzwonnicy przycerkiewnej w Chmielu. Na konstrukcji zadaszenia umieszczono tablice informacyjne, które podobnie jak płyta są na razie zasłonięte do czasu zakończenia robót.

 

 

 

 

nowość w Chmielu

 

Postęp w pracach remontowych w baligrodzkiej cerkwi

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Po zakończeniu w zeszłym roku remontu dachu, obecnie wstawiono nowe okna, otynkowano i pomalowano ich obramowania, a także zabezpieczono zachowany fragment murów oraz otynkowano dzwonnicę. 17 września o godzinie 18:00 w baligrodzkiej cerkwi odbędzie się dwuczęściowy koncert. W części pierwszej ballady Jarka Tomaszewskiego w wykonaniu autora, a w drugiej wystąpi Orkiestra Filharmonii Rzeszowskiej zagra Cztery Pory Roku Antonio Vivaldiego.

 

 

 

 

cerkiew w Baligrodzie

 

 

Płyta nagrobna z Chmiela wróciła na swoje miejsce

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W pierwszym tygodniu sierpnia przeprowadzono konserwację płyty nagrobnej Fieronii z Dubrawskich Orlickiej (zmarłej w 1644 r.), która w ostatnich kilku latach stała oparta o ścianę wschodnią dawnej cerkwi. Obecnie płyta została umieszczona w miejscu ostatniej lokalizacji (po północnej stronie świątyni) i wyeksponowana na specjalnym podeście. Płyta z Chmiela jest jedynym tego rodzaju zabytkiem w Bieszczadach a w całości zachowana inskrypcja jest zupełnym unikatem w Karpatach. Prace konse- rwatorskie zrealizowali dr Janusz Smaza i mgr Lucyna Piekacz. Docelowo płytę ma chronić stylizowany dach dzwonnicy cerkiewnej z Chmiela. Stronę formalną i planistyczną całego przedsięwzięcia realizował Jerzy „Baryła” Nowakowski. Treść napisu omówiona jest szczegółowo w Bieszczadzie t. 12.    

 

 

 

 

konserwacja zabytku

 

Wymiana okien w cerkwi w Bystrem                    

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Dzięki wsparciu finansowemu Starostwa powiatu bieszczadzkiego w lipcu wymienione zostało 8 okien w babińcu i nawie. Przy tej okazji odtworzono kompozycje ze szkła kolorowego. Efekt widać na zdjęciach.

 

 

 

 

nowe okna

 

Wieści z Bystrego

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W Bystrem trwają prace przygotowawcze do remontu cerkwi. W pierwszej kolejności zostanie wymienionych część okien od strony zachodniej (dolny rząd w babińcu i nawie) z uwagi na ich bardzo zły stan. TONZ wszczął równocześnie procedurę przejęcia obiektu na własność jeszcze w tym roku mając zapewnienie służb konserwatorskich, że znajdą się środki finansowe na remont. Informujemy wszystkich darczyńców, że nasza akcja tzw. 1% przynosi efekty. Na nasze konto wpłynęła łącznie suma 3000 zł za rok 2010. Wszystkim serdecznie dziękujemy! Chcemy przeznaczyć te środki na wykonanie ekspertyzy mykologicznej – niezbędnej jako załącznik w staraniach o pozyskanie funduszy w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Apelujemy o Państwa dalszą ofiarność!

 

 

 

 

rusztowania już stoją

 

Zielone Świątki na Bojkowszczyźnie

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W niedzielę 12 czerwca (Zesłania Ducha Świętego) po uroczystościach cerkiewnych mieszkańcy wsi zorganizowali festyn. Przed Domem „Prośwyty” zabrzmiał autentyczny bojkowski folklor. A to za sprawą występujących kapel „Na Drabini” (Striłki) i „Mocne Bojki” (Rypina). Występy starych uzupełniała młodzież i dzieci. Niecodzienne i unikatowe były bojkowskie łatkanki w wykonaniu Maryji Swiastun. Był też akcent polski. Piękną pieśń „Ridna Mati moja” wykonała Aleksandra Rebidas z Ustrzyk Dolnych.                                                                                                                                                 

 

 

 

koncert bojkowski

 

Cerkiew w Jałowem  zagrożona!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Po tegorocznej dość kapryśnej zimie na wielu obiektach zabytkowych dają się zauważyć niekorzystne zmiany. Tak stało się w Jałowem. Wykonana przed wielu laty, niezbyt fachowo cementowa podmurówka zaczęła pękać. Powoduje to powolną ale widoczną deformację konstrukcji. Na dodatek brak we wspomnianej podmurówce otworów wentylacyjnych spowodował gnicie belek podwalinowych, co również osłabia budowlę. Jeżeli nie nastąpi szybka interwencja to ściany będą się stopniowo zapadać. W tym przypadku powraca problem braku właściwego nadzoru służb konserwatorskich i budowlanych, gminnych i powiatowych, nad takimi obiektami zabytkowymi. Jałowe to ciekawy przykład latynizacji stylu cerkiewnego a wyjątkowe położenie świątyni podkreśla jej walory krajobrazowe.

 

 

 

 

zniszczenia w Jałowem

 

Uporządkowany cmentarz w Liskowatem

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Po wielu latach „zapomnienia” i zarastania uporządkowany został z inicjatywy lokalnej społeczności cmentarz przycerkiewny w Liskowatem. Powycinano mniejsze drzewa i krzaki, posprzątano śmieci. Dzięki tym zabiegom cerkiew zwłaszcza od strony północnej jest lepiej widoczna. Łatwiej też odnaleźć miejsca pochówku, które do tej pory były zarośnięte. Jesienią 2010 r. wykonano nowy, granitowy nagrobek ostatniego parocha liskowackiego Antoniego Fedoriaka i jego żony Olgi. Prace sfinansowali ich potomkowie. Wszystko to nie zmienia faktu, że cerkiew nadal niszczeje, brak już części ram okiennych i widoczne są dziury w dachu kopuł. Obiekt jest własnością skarbu państwa.  

 

 

 

 

cmentarz w Liskowatem

 

Bieszczad 16

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ukazał się nowy, XVI tom Rocznika Historycznego BIESZCZAD. Zapraszamy do lektury, zamówienia można  złożyć na naszej  stronie.

 

 

 

 

 

   

najnowszy numer

 

Międzynarodowy Festiwal Huculski

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

 

 

 

plakat imprezy

 

 

                                                                                                                                                                                              

Bieszczad 1 i 2

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

 

 

 

 

wznowienie pierwszego Bieszczada

 

 

Ratujmy cerkiew w Bystrem

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Z początkiem 2011 ruszyła ogólnopolska akcja ratowania cerkwi w Bystrem.

 

dowiedz się więcej

 

2011